تسنیم نوشت: در ساعات اولیه صبح روز ۲۷ ژوئن، نیروهای امنیتی روسیه با یورش به چندین خانه متعلق به آذربایجانیتبارها در شهر یکاترینبورگ، ۲ نفر را به قتل رسانده و ۹ تن را پس از ضرب و شتم بازداشت کردند. به گفته اعضای خانواده صفروف که اصالتاً اهل آغدام هستند، افراد مسلح و نقابدار با شکستن درب وارد خانه شده، اعضای خانواده را روی زمین خوابانده و با باتوم و شوکر برقی مورد ضرب و شتم قرار دادند.
یکی از بازداشتشدگان به رسانهها گفته که در خودروی پلیس، او و برادرش را مجبور به خوردن گِل کرده و به دلیل امتناع، آنها را به شدت کتک زدهاند. پدر او، که از بیماری قلبی رنج میبرد، نیز بارها با شوکر برقی شکنجه شده است. این خشونتها تا پاسی از شب در اداره پلیس نیز ادامه داشته است.
واکنش تند و بیسابقه باکو؛ لغو روابط فرهنگی
این حادثه با واکنش شدید و یکپارچه دولت و جامعه آذربایجان روبرو شد. وزارت امور خارجه آذربایجان با صدور بیانیهای، خواستار تحقیقات فوری و شفاف از سوی روسیه و مجازات عاملان این جنایت شد.
در اقدامی کمسابقه، وزارت فرهنگ آذربایجان نیز اعلام کرد که تمام رویدادهای فرهنگی مشترک با روسیه، از جمله کنسرتها، جشنوارهها و نمایشگاهها را به دلیل «خشونت بر اساس قومیت» و «رویه سیستماتیک» اینگونه حوادث، لغو کرده است.
لحن رسانههای دولتی آذربایجان نیز به شدت تغییر کرد. خبرگزاری رسمی «آذرتاج» در تحلیلی، سیاست روسیه را با آلمان در دهه ۱۹۳۰ مقایسه کرد و تلویزیون دولتی «AzTV»، رویکرد سیاسی ولادیمیر پوتین را «شوونیستی و اسلامهراسانه» خواند.
اپوزیسیون آذربایجان: این دستور مستقیم پوتین برای تحقیر باکو است
علی کریملی، رهبر حزب جبهه خلق آذربایجان، این رویداد را نه یک اقدام خودسرانه، بلکه دستوری مستقیم از سوی ولادیمیر پوتین برای تحقیر دولت و ملت آذربایجان دانست.
او گفت: «تصور اینکه چنین خشونت و رفتار تحقیرآمیزی علیه کشوری که از شرکای منتخب روسیه محسوب میشود، با ابتکار یک مقام میانرده رخ داده باشد، غیرممکن است.»
کریملی معتقد است که پوتین با تفکر کلاسیک امپریالیستی، به دنبال متحد نیست، بلکه به دنبال «رعیت و مستعمره» است.
او افزود: «مسکو میخواهد آذربایجان را به عنوان یک رعیت کاملاً مطیع (واسال) ببیند و ضعفهای داخلی آذربایجان، از جمله فساد و انحصار، این باور را در کرملین تقویت کرده است.»
وی از دولت باکو خواست تا میان «اطاعت از امپراتوری روسیه» یا «حفظ استقلال با تکیه بر مردم و جامعه جهانی» یکی را انتخاب کند.
پاسخ مسکو: بازداشتشدگان شهروندان روس و متهم به جرائم سنگین هستند
در مقابل، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در توجیه این اقدام مدعی شد که افراد بازداشتشده، شهروندان روسی آذربایجانیتبار هستند که در چارچوب تحقیقات مربوط به جرائم سنگین سالهای گذشته دستگیر شدهاند.
او افزود که وضعیت تحت کنترل نهادهای انتظامی است و کمیته تحقیقات روسیه جزئیات بیشتری را اعلام خواهد کرد.
این در حالی است که به گفته الخان شاهیناوغلو، تحلیلگر سیاسی، این رویداد میتواند پاسخی به بستن «خانه روس» و محدود کردن فعالیت خبرگزاری «اسپوتنیک» در باکو باشد.
او همچنین فاش کرد که به بازداشتشدگان پیشنهاد شده بود در ازای آزادی، اسناد مربوط به اعزام به جنگ اوکراین را امضا کنند؛ روشی که به گفته او برای فرستادن اجباری اقوام غیر روس به خط مقدم جنگ استفاده میشود.
فراتر از یک حادثه؛ آزمونی برای استقلال آذربایجان
حادثه یکاترینبورگ برای اولین بار در سالهای اخیر، ساختارهای دولتی، جامعه مدنی و کارشناسان آذربایجان را در یک موضع واحد و تند علیه مسکو متحد کرده است.
این رویداد موازنه شکننده در روابط دو کشور را به شکلی آشکار بر هم زده و به نظر میرسد جامعه و مقامات آذربایجان دیگر حاضر به پذیرش توجیهات دیپلماتیک مسکو نیستند و انتظار نتایج حقوقی ملموس برای اعاده حیثیت و حفاظت از حقوق شهروندان خود را دارند.
بلومبرگ نیز نوشت: تلویزیون دولتی آذربایجان پس از بازداشت چندین آذربایجانی در مسکو ، روسیه را به سرکوب و امپریالیسم متهم کرد.
باکو تمام رویدادهای فرهنگی مرتبط با روسیه را لغو کرد و این بازداشتها را «خشونت سیستماتیک و غیرقابل توجیه» خواند.
